Met behulp van filters kan gezocht worden op naam van de vertaler, de bron van de advertentie en het jaar van plaatsing.
Klik op de naam van de vertaler om het citaat te zien.

Achtergrond

Lang niet altijd wordt in de advertentie de auteur of bron van het citaat genoemd. Met behulp van eigen bronnen en searches op internet kon een aantal vertalers achterhaald worden. Een voorbeeld is onderstaande advertentie, de vertaling is afkomstig van J.A. Vooren, 1955:

NRC 31-10-2011

In een enkel geval is de tekst vermoedelijk afkomstig is van betreffende overledene zelf. Niet altijd wordt een citaat correct weergegeven en in een aantal gevallen valt het te betwijfelen of het wel om een kwatrijn van Khayyám gaat:

Limburger 22-04-2008

Verder blijkt een overlijdensbericht soms in twee of meer kranten voor te komen, in een enkel geval zelfs met twee verschillende kwatrijnen.
Verkeerd toegeschreven citaten komen ook voor. Onderstaand kwatrijn is afkomstig van J.H. Leopold, maar niet uit diens Rubáiyát-vertaling:

Onbekend 2012

Incidenteel wordt in het bericht het beroep of de functie vermeld die de overledene bekleedde en lijkt het citaat toepasselijk. Hier gaat het om een bekende Nederlandse dammer:

NRC 2 5 2003

Naast de berichten in de krant zien we steeds vaker overlijdensberichten op speciale websites zoals Mensenlinq en Online Familieberichten. Deze laatste site kan doorzocht worden op een enkel woord in de advertentietekst. Verder zijn deze sites alleen te doorzoeken op de naam van de overledene en niet op motto’s, begeleidende citaten of andere advertentieteksten, en daarom onbruikbaar voor ons doel. Ook rouwbrieven die aan familie, vrienden en bekenden worden gestuurd bevatten soms citaten uit de Rubáiyát. Omdat dit privé aangelegenheden betreft die niet zijn gepubliceerd, zijn deze citaten buiten beschouwing gebleven.

In totaal zijn er tot nu toe (najaar 2025) zeventig rouwadvertenties gevonden met citaten of delen daarvan uit de Rubáiyát, inclusief advertenties die in meer dan een krant zijn verschenen. Op het totaal van familieberichten in de krant(en) is zeventig natuurlijk niet bijzonder veel. In hoeverre dit fenomeen een afspiegeling is van de belangstelling of liefde voor de verzen van de oude Perzische astronoom is ook moeilijk te zeggen. De oudste advertentie die gevonden is dateert van 1978, maar dat wil niet zeggen dat het ook de oudste is. De belangstelling voor Omar Khayyám in Nederland ontstaat aan het begin van de 20e eeuw, eerst nog in literaire kringen, terwijl de publieke belangstelling zich pas veel later ontwikkelt. Of het gebruik van citaten uit de Rubáiyát, als uitdrukking van “idealen, overtuigingen, gevoelens”, hier parallel mee loopt is een interessante kwestie.

Veel citaten zijn opgespoord in Delpher, een ander aantal in regionale krantenarchieven. Delpher ontstond in 2013, wat wil zeggen dat er al familieberichten uit de kranten zelf werden geknipt, hetgeen de basis was van de verzameling van Geert Bremer. Ook berichten later dan 1995 (Delpher digitaliseert momenteel de kranten tot dat jaar) zijn uit individuele kranten geknipt.

Delpher.nl

Weegink, Barend H. (2007) Einde oefening. De boodschap van de rouwadvertentie. Zoetermeer, Meinema, 2007.
Kooij, Puck. (Red.) (2005)  Heden gij, morgen ik. Gedenken in proza en poëzie. 2^e dr. Amsterdam, Rap, 2005.
Kooij, Puck. (Red.) (1996) Graag veel bloemen. Poëzie rond onze dierbare doden. 2^e dr. Amsterdam, Rap, 1996.
Boer, Ynze de (Red.) (2011). Toch nog onverwacht… : rouwadvertenties uit het leven gegrepen. 2^e dr. Ede, De Boer, 2011.
Nieuwenhuizen, Bert van (Red.) (2010) Vaarwel, vaarwel tot wederziens : mooie woorden bij het laatste afscheid. Soesterberg, Aspekt, 2010.
Vegter, J.A. (Red.) (1993) Rouwadvertenties in Nederlandse kranten : in het bijzonder die met een citaat, een gedicht e.d. Veldhoven, Vegter, 1993.