Geplaatst op door

Een ‘Delfts’ Pottenboek

Delftsche studenten-almanak voor het jaar 1949

Al bladerend door de resultaten van een zoekopdracht in Delpher trof ik bovenstaand gedicht aan. De zoekterm was “rubaiyat”, die voorkwam in de noot bij het gedicht. De aangetroffen tekst deed niet direct een bel rinkelen, maar ik vroeg me wel af wat de verwijzing ‘Vrij naar: „ Rubáiyát” – Omar Khayyám.’ te betekenen had.

Bij lezing werd dat al snel duidelijk. De typografische lay-out van de tekst is ietwat misleidend, maar de tekst zelf laat geen twijfel. Het is een ‘pastiche’, ‘parafrase’ or whatever van het Pottenboek, ofwel “Kuza Nama” in de Engelse vertaling van FitzGerald. Het is een fraai gedicht, eenvoudig van rijm en ritme en met mooie wendingen zoals in het laatste kwatrijn. Er zijn veel parodieën en andere spielereien op de rubáiyát gemaakt, maar dit moet van iemand afkomstig zijn voor wie Khayyám meer dan een studentikoze hype was.

Ons vers telt zeven kwatrijnen waar de Engelse versie van het Pottenboek uit 1859 er acht telt en de versie uit 1879 zelfs negen. Het titelloze gedicht staat in de rubriek Mengelwerk, p. 352 e.v.

De vraag is natuurlijk wie de dichter is.

Delftsche studenten-almanak voor het jaar … Geraadpleegd op Delpher op 20-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMAD01:000178001:00001

 

 

 

Geplaatst op door

Een onbekende Duitse Omar Khayyám club

Onlangs verscheen in Persica, International Journal of Persian and Iranian Studies[1], een uitgebreide studie door Wilfried Meijer: Zwei deutsche Chajjam-Gesellschaften und ihre Gründer: eine Spurensuche

Onderdeel van de westerse Omar Khayyám-geschiedenis is het verhaal van de zogenaamde Omar Khayyám-clubs. De eerste werd opgericht in 1890 in Londen en bestaat nog steeds. Een tweede club was de Omar Khayyám Club of America, opgericht in 1920. Een eeuw na de Engelse club werd in 1990 onze Nederlandse club opgericht, die ook nog steeds bestaat: het Nederlands Omar Khayyám Genootschap. Er was echter ook een club in Duitsland: die Deutsche Chajjam Gesellschaft (DCG) in Tübingen. Anders dan de genoemde clubs was deze Gesellschaft eerder een bedrijf of onderneming dan een vereniging. Het primaire doel was het publiceren en promoten van het werk van de oprichter, Chr. Rempis, die een aanzienlijke bijgedrage leverde aan studie en begrip van Khayyám’s rubáiyát.

Verder lezen →
Geplaatst op door

Maison Rubaiyat

In Antwerpen vindt tot eind september een tentoonstelling plaats: Maison Rubaiyat.

Maité Reybrouck, voormalig sommelier en stewardess, wil de schoonheid van oudere dames in schreeuwerige popart uitbeelden, waarbij ze geïnspireerd werd door de Rubáiyát van Omar Khayyám. De expo is in VONN Global Art Gallery, aan de Vlaamse Kaai 65, Antwerpen.

Lees meer in Het Nieuwsblad van 30-augustus

Geplaatst op door

Omar Khayyám en secularisme

Lang voordat de Verlichting in de christelijke wereld (1685–1815) zijn intrede deed, was er sprake van secularisme in het Perzische culturele domein. Arash Ghajarjazi, als post-doctoraal onderzoeker verbonden aan het Beyond Sharia project van de Universiteit Utrecht, onderzoekt non-conformistische ideeën en de opkomst van secularisme in het middeleeuwse Perzische culturele gebied. Hij bestudeert het werk van Perzische intellectuelen die de islam bekritiseerden, waaronder Omar Khayyám. Zijn denken is soms ronduit atheïstisch te noemen en zijn kwatrijnen zijn nog steeds wereldberoemd. In een interview licht Ghajarjazi zijn bevindingen toe.

Geplaatst op door

Broken Grail: Khayyam Debates Caligula

Onlangs is er een nieuwe lange documentaire over Omar Khayyam uitgebracht: Broken Grail: Khayyam Debates Caligula. De film is geproduceerd door enkele Iraanse filmmakers die samen de Noghteh Group vormen, met de volgende toelichting:
‘Deze film toont een millennium vanaf de geboorte van Khayyam tot op de dag van vandaag, en toont het leven van Khayyam maar tegelijkertijd ook de pogingen van een theatergroep, die in het jaar 2019 een toneelstuk probeert op te voeren over Khayyam. De problemen waarmee ze op de een of andere manier werden geconfronteerd, verbijsterde Khayyam destijds ook: de confrontatie van rationalisme en fanatisme, vrijdenken en vooroordelen, enzovoort. Deze film probeert een waarheidsgetrouw beeld te schetsen van deze veelzijdige Perzische geleerde’.
De link tussen Khayyam en Caligula is niet direct duidelijk, maar de relatie blijkt uit het verhaal. De dialoog is grotendeels in het Farsi met Engelse ondertiteling, en bevat interviews met een aantal experts in de Perzische literatuur en Khayyam-studies, waaronder Mehdi Aminrazavi en Leonard Lewisohn. Armyn Naderi is de belangrijkste onderzoeker, schrijver en regisseur.