Opnieuw discussie
Een recent verschenen vertaling van de rubáiyát roept vraagtekens op. Juan Cole, oriëntialist en geschiedenis professor aan de universiteit van Michigan (USA), vertaalde de Perzische tekst van het beroemde Bodleian manuscript, dat voor Edward FitzGerald een van zijn twee bronnen was voor zijn 'Rubáiyát of Omar Khayyám, the astronomer poet of Persia' (1859).
Deze tekst bevat 158 verzen, bijeengebracht door Mahmud Yerbudaki in een manuscript uit 1460, bevindt zich nu in de Bodleian Library in Oxford (UK).
In de inleiding bij deze uitgave schrijft Cole dat het feitelijk gaat om een verzameling kwatrijnen, ontstaan in de 12 eeuw en afkomstig van allerlei dichters, onder wie misschien ook Omar Khayyám. Sterker nog, Cole gaat er van uit dat geen enkel kwatrijn van Khayyám afkomstig is.
Een tweede knuppel in het hoenderhok is de vertaling zelf die Cole levert: de kwatrijnen zijn afkomstig van werkvolk, wereldvreemde notabelen, wufte dames en onaanzienlijke, rondzwervende sufi's. Daarom moet een vertaling overeenkomen met het bijbehorend taalgebruik, en dat is geen verheven lyrisch, archaïsch idioom.